De heerlijkheid Appeltern omvat een aantal gebouwen en bouwwerken. Een aantal daarvan, het washuis, de bouwhuizen en de poorten zijn van grote historische waarde en dan ook sinds 1986 aangewezen als rijksmonumenten.

Landhuis/washuis

Het omgrachte gedeelte binnen de ringdijk is de vroegere kasteelplaats. Er is op het terrein nooit onderzoek gedaan naar de bebouwing. Uit overlevering en van oude etsen en fotos’ is echter toch in hoofdlijnen bekend wat voor gebouwen daar gestaan hebben.

In 1134 stond er een kasteel dat waarschijnlijk bestond uit een zware vierkante toren, een zogenaamde donjon met daarbij mogelijk een woonhuis. De toren stond aan de rand van de gracht in de zuid-oosthoek van de kasteelplaats. Vermoedelijk is het kasteel in de loop der eeuwen uitgebreid. Vast staat dat het kasteel in 1686 gekocht is door de familie Sweerts de Landas, een rijke redersfamilie uit Antwerpen. Zij hebben het kasteel verbouwd tot landhuis. Een ets uit 1723 geeft een indruk van hoe dat landhuis er uit zag. De oude donjon maakte nog deel uit van het landhuis zoals op de ets is te zien.

Nadien is het landhuis nog ingrijpend verbouwd. Daarbij verdween de donjon.

Een foto van omstreeks 1870 laat het landhuis zien kort voordat het gesloopt werd. Van het landhuis resteert slecht het vroegere dienstengebouw, het zogenaamde washuis. Dat is begin jaren 1990 geheel gerestaureerd tot woning en uitgebreid met een theekoepel. De voorgevel van het washuis, met daarin de twee gevelstenen, is waarschijnlijk de oorspronkelijke zijmuur van het vroegere landhuis.

Bouwhuizen

Buiten de omgrachte kasteelplaats zijn, vermoedelijk omstreeks 1800, twee bouwhuizen gebouwd, mogelijk ter vervanging van een ouder gebouw op die plek. Op de ets uit 1723 is het dak van dat gebouw nog te zien.

De bouwhuizen waren de bedrijfsgebouwen van het landhuis voor koetsen, paarden, landbouw gereedschap, zagerij en smederij. De bouwhuizen kregen een voor die tijd zeer moderne opzet met grote poorten, hoge ramen en grote zolders en dikke muren.

Rond 1900 is het zuidelijk bouwhuis omgezet tot een boerenwoning met nog opslagruimte voor hooi en paarden. Het noordelijke bouwhuis werd koeienstal.

Nadat in 1993 het boerenbedrijf was gestopt zijn de twee bouwhuizen in de jaren daarna in fasen volledig en monumentaal gerestaureerd tot woning anex atelier. Ook het erf rond de bouwhuizen is gerenoveerd tot een landschappelijk geheel met bomen en hagen.

Poorten

Oorspronkelijk had de Heerlijkheid drie toegangspoorten. De twee bestaande aan de Maasdijk, waarvan de westelijke waarschijnlijk de hoofdtoegang was, en een derde poort aan het eind van de lange nood-zuid laan, nabij de Elberseweg. Deze poort is verkocht en doet nu dienst als toegangspoort van de RK begraafplaats in het dorp Appeltern.

Rotonde

In 2014, is ter plekke van het centrum van de vroegere sterrenlanen een cirkelvormige muur gebouwd. Deze muur markeert het hart van het sterrenbos. In het centrum ervan is op een steen de oorspronkelijke plattegrond van de heerlijkheid afgebeeld.

De sparingen in de muur verwijzen naar de nu verdwenen sterrenlanen. Het eind van elk van de verdwenen lanen is gemarkeerd met palen met het monogram van de heerlijkheid.

Vijvers

In het landgoed zijn in 2014 de vijf oorspronkelijke vijvers hersteld. De vier vijvers in het bos zijn opnieuw uitgegraven. De vijfde vijver, nabij de rotonde, is ingericht als monument, ter nagedachtenis aan Joan Derk baron van der Capellen tot den Pol, de aartsvader van onze Nederlandse democratie. Zijn borstbeeld staat op een voetstuk in de vijver en in de rand van de vijver is de laatste zin uit zijn oproep aan het volk van Nederland; Het Democratisch Manifest in hardsteen gegraveerd.